De PvdA heeft bij de Europese verkiezingen de meeste stemmen behaald. Dat blijkt uit een exitpoll van onderzoeksbureau Ipsos in opdracht van de NOS. De officiële uitslag wordt zondagavond bekendgemaakt.
De partij van eurocommissaris Frans Timmermans kreeg 18,4 procent van de stemmen, goed voor vijf van de in totaal 26 Nederlandse zetels in het Europees Parlement. Dat zijn er twee meer dan vijf jaar geleden. De regeringspartijen VVD en CDA volgen met allebei vier zetels. Voor de VVD betekent dat een zetel winst, voor het CDA juist een zetel verlies.
Nieuwkomer Forum voor Democratie, in maart nog de grootste bij de provinciale verkiezingen, moet genoegen nemen met drie zetels. GroenLinks wint een zetel en komt eveneens op drie. De gecombineerde fractie van ChristenUnie en SGP behoudt haar huidige twee zetels.
Grote verliezer is de PVV, die drie van de vier zetels in het Europees Parlement kwijtraakt. D66 wist de kiezer evenmin te overtuigen en halveert van vier naar twee zetels. De SP, die opvallend hard campagne voerde tegen PvdA-lijsttrekker Timmermans, verliest een zetel en houdt er nog een over.
50PLUS heeft eveneens een zetel behaald. Vijf jaar geleden kwam de ouderenpartij net tekort voor een plekje in het Europees Parlement. De Partij voor de Dieren daarentegen raakt haar enige zetel kwijt.
Voorlopige exitpoll van onderzoeksbureau Ipsos. Volg hier alle updates: https://t.co/ImjtFJ9RyL pic.twitter.com/dJKmIkRjXy
— NOS (@NOS) 23 mei 2019
Hogere opkomst
De opkomst bij de Europese verkiezingen is een stuk hoger uitgevallen dan vijf jaar geleden. Volgens een peiling van onderzoeksbureau Ipsos in opdracht van de NOS is 41,2 procent van de kiesgerechtigden naar de stembus gegaan om 26 Nederlandse afgevaardigden voor het Europees Parlement te kiezen. In 2014 was dat 37,3 procent.
De opkomst voor Europese verkiezingen is altijd relatief laag. Bij verkiezingen voor gemeenteraden en Provinciale Staten brengt doorgaans iets meer dan de helft van de kiezers een stem uit. Wanneer een nieuwe Tweede Kamer wordt gekozen, ligt de opkomst rond de 80 procent.
PvdA-leider Asscher: Bizarre comeback
De verkiezingsoverwinning van de PvdA die zich volgens exitpolls aftekent, is een “bizarre comeback”, zegt partijleider Lodewijk Asscher. Hij sprak vlak na het uitkomen van de “ongelooflijke exitpoll” zijn uitgelaten aanhang toe.
Het feit dat de sociaaldemocraten de grootste Nederlandse partij in het Europees Parlement lijken te worden is ook goed nieuws voor het streven van lijsttrekker Frans Timmermans om de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie te worden. De PvdA leed de afgelopen jaren een reeks pijnlijke verkiezingsnederlagen.
Voor Timmermans smaakt de overwinning van de PvdA bij de Europese verkiezingen naar meer. “Ik merk dat er overal in Europa, in heel veel landen, een behoefte is aan een ander Europa”, zei hij tegen de NOS.
Timmermans denkt dat veel Europeanen meer samenwerking willen tegen klimaatverandering, op het sociale vlak en bij de aanpak van grote bedrijven die nauwelijks belasting betalen. “Dat zijn thema’s die ik in heel Europa tegenkom, en waar de sociaaldemocratie zich voor inzet.”
VVD-lijsttrekker Azmani tevreden
VVD-lijsttrekker Malik Azmani spreekt van een “mooie uitslag” voor de liberalen bij de verkiezingen voor het Europees Parlement. De VVD haalt volgens de exitpoll van Ipsos in opdracht van de NOS een kleine winst en gaat van 12 procent naar 14,6 procent.
Dat betekent een zetel winst. De partij komt nu met vier zetels in het Europees Parlement. “We hebben winst en daar gaat het me om”, zei hij tegen de NOS.
Azmani feliciteerde de PvdA die in de exitpoll verrassend als grootste uit de bus kwam. Als Forum voor Democratie zou hebben gewonnen zou dat volgens Azmani in de EU een heel ander beeld hebben gegeven. “Ik ben blij dat de mensen verstandig hebben gekozen.”
CDA blij dat flanken niet hebben gewonnen
Het CDA verliest volgens de exitpolls één zetel in het Europees Parlement, maar lijsttrekker Esther de Lange is tevreden omdat de “flanken niet hebben gewonnen en dat is een belangrijk signaal aan Europa”.
De overwinning van de “constructieve middenpartijen is van groot belang in Europa om voor Nederland oplossingen te vinden”, aldus De Lange tegen de NOS.
Het CDA kreeg volgens de definitieve exitpoll van Ipsos 12,3 procent van de stemmen, vijf jaar geleden was dat nog 15,2 procent. De christendemocraten gaan van vijf naar vier zetels.
FVD noemt zichzelf grootste winnaar
Lijsttrekker Derk Jan Eppink is tevreden met het resultaat dat Forum voor Democratie volgens de exitpoll van Ipsos heeft behaald bij de Europese verkiezingen. “We zijn de grootste winnaar in het aantal zetels, we gaan van nul naar drie. Dat is een goed resultaat”, zei hij tegen de NOS.
De winst van de PvdA noemt Eppink “verrassend” en komt volgens hem op het conto van lijsttrekker Frans Timmermans, die tevens kandidaat is om voorzitter te worden van de Europese Commissie. “Ik feliciteer hem met deze overwinning”, aldus de FVD’er. “Ik vrees dat het spotje van de SP vooral in haar eigen gezicht is ontploft.”
De drie zetels die Forum voor Democratie lijkt te krijgen in het Europees Parlement vallen partijleider Thierry Baudet niet tegen. “Natuurlijk is dat ietsje minder dan de laatste peilingen”, waarvan sommige FVD kans gaven de grootste te worden. Maar Baudet is toch “heel tevreden en heel enthousiast” met de exitpolls.
“We gaan met een mooie delegatie naar Brussel” om daar een “levendig netwerk” te bouwen van eurosceptische partijen, zei Baudet. Hij rekent erop dat “dat netwerk echt dingen kan gaan tegenhouden”.
Baudet weet niet of de interne ruzies die zijn partij de afgelopen maanden teisterden en de ophef over vermeend vrouwonvriendelijke uitlatingen van hemzelf FVD parten hebben gespeeld. “Dat zou je moeten onderzoeken.”
D66-leider Jetten teleurgesteld
Bij de vorige verkiezingen was D66 nog de grootste partij, maar nu is de partij gehalveerd van vier naar twee zetels. “De voorlopige uitslag valt niet mee”, reageert partijleider Rob Jetten op Twitter. “Twee zetels is een teleurstelling”.
De voorlopige uitslag valt niet mee voor D66. Twee zetels is een teleurstelling. Felicitaties natuurlijk voor de PvdA.
Het goede nieuws van vandaag: het pro-Europese geluid wint van de eurosceptici. Ik ben heel trots op de positieve campagne die D66 heeft gevoerd! pic.twitter.com/MT1NfUwNsn
— Rob Jetten (@RobJetten) 23 mei 2019
Klaver: links verslaat rechts
Linkse politiek heeft gewonnen van rechtse politiek, maakt GroenLinks-leider Jesse Klaver op uit de voorlopige exitpoll van de Europese verkiezingen. Zijn partij boekt volgens die peiling een kleine winst, maar de vermoedelijke overwinning van de PvdA stemt Klaver “onwijs blij voor progressief en links Nederland”.
GroenLinks heeft het bovendien “weer beter gedaan dan bij de Provinciale Statenverkiezingen” van twee maanden geleden, zegt Klaver. Dat is “een uitslag waar we echt mee in onze handjes knijpen”.
Klaver ziet de voorlopige exitpoll als een nederlaag van “het negativisme”. “Met alle campagnegeweld en alle aandacht heeft de VVD één zeteltje gewonnen. En je ziet dat de PvdA en GroenLinks het samen beter hebben gedaan.”
